Zomers begin van het najaar
Het is acht uur ’s ochtends en nu al drukkend warm. Aan alles is te merken dat het vandaag bloedheet gaat worden. Een groepje Konikpaarden ligt uitgeteld in de weinige schaduw die dit gedeelte van het gebied te bieden heeft en in de verte klinkt de lange, insectachtige ratel van een Sprinkhaanzanger waarbij altijd een onderdeeltje lijkt los te zitten. De prachtige combinatie van streping op de mantel en de rug en de waanzinnig getekende onderstaartdekveren maken dit tot één van mijn favoriete rietzangers. Gelukkig is het aantal broedende Sprinkhaanzangers in Nederland tussen 1990 en 2015 verdrievoudigd.
Sprinkhaanzanger © Max van Waasdijk
Als ik vogelkijkhut ‘ De Zeearend’ in de Oostvaardersplassen binnenstap voelt het alsof ik een rechtse directe krijg van Rico Verhoeven. De temperatuur in een gemiddelde sauna is er niets bij. Deze vogelkijkhut, en ik ben over het algemeen absoluut geen fan van vogelkijkhutten, is misschien wel mijn favoriete hut in Nederland. Vanaf de bovenste verdieping heb je een prachtig en weids uitzicht over een plas-drasgebied dat jaarrond enorme aantallen vogels huisvest.
Ik tuur door mijn telescoop over de eindeloze vlakte en krijg direct kippenvel op mijn armen. Het gebied staat vol met Kemphanen, Grutto’s, Bontbekplevieren, Zwarte Ruiters en andere steltlopers. Het is volop zomer en de vakanties zijn pas net begonnen maar toch is het voor veel vogelaars al najaar. Het seizoen waar ze zo reikhalzend naar uitkijken. De steltlopers die ik zie zijn al begonnen aan de najaarstrek, de meest massale verplaatsing van dieren ter wereld, en op weg naar hun overwinteringsgebieden in Zuid-Europa en West-Afrika.
Deze steltlopers zijn de eerste tekenen van het spectaculaire natuurfenomeen dat ons te wachten staat. Zij trekken namelijk als een van de eersten naar hun overwinteringsgebieden in het zuiden. Binnenkort zullen ze in groepen van vele tienduizenden te bewonderen zijn op plekken zoals het wad bij Schiermonnikoog of hoogwatervluchtplaatsen als die bij Westhoek of op Texel. Na dit spectaculaire voorprogramma zullen er vanaf eind augustus dagelijks soms wel honderdduizenden vogels over Nederland richting het zuiden vliegen. Vaak in de nacht en op grote hoogte zodat wij er weinig tot niets van merken. Maar op dagen met de juiste omstandigheden is deze vogeltrek zeer goed zichtbaar en zul je steil achterover slaan van de massaliteit.
Steltlopers © Jesse Zwart
De komende maanden zullen langs de hele Nederlandse kuststrook, grote rivieren, op de Waddeneilanden en op tactisch gelegen puntenin de juiste gebieden hoge aantallen vogels te vinden zijn. Omdat Nederland een soort ‘Knooppunt Rottepolderplein’ is halverwege de Oost-Atlantische trekroute voel ik mij als een kind in een snoepwinkel de komende maanden.
Die maanden zullen, althans voor mij en veel vogelvrienden, dus grotendeels in het teken staan van dit natuurspektakel. De weersvoorspellingen worden constant gecheckt en waarneming.nl zal non-stop worden ververst voor het laatste nieuws met betrekking tot de waargenomen bijzondere vogels in Nederland. Elke dag 'topoverleg' per telefoon met Lars, Arjan, Tim of andere vogelvrienden om te bepalen wat de beste plek is om heen te gaan en badend in het zweet wakker worden terwijl je net hebt gedroomd dat je die ene goede dag of zeldzaamheid hebt gemist omdat je ergens een andere verplichting had. Het hoort er allemaal bij.
Wil je dit zelf een keer meemaken? Zet dan vooral je wekker vroeg. Net na zonsopkomst zijn de trekvogels het meest actief. Ze hebben een lange nacht vliegen achter de rug en zijn moe en uitgehongerd. Ze zullen dus in de vroege ochtend direct op zoek gaan naar voedsel en zijn dan goed te bekijken. Veel plezier!
