Brand

Het is eind mei en ik fiets een avondrondje door de polders vlakbij mijn huis. De temperatuur is aangenaam en samen met het warme briesje dat er staat waait de heerlijke geur van vers gemaaid gras mijn neus in. Ik hoor her en der alarmerende Scholeksters, Grutto’s en Tureluurs. Twee prachtige Ooievaars stappen vastberaden door de weilanden op zoek naar een heerlijke snack. De avondzon kleurt oranjerood en de lucht lijkt haast in brand te staan. De perfecte avond. Voor degene die niet beter weet dan. Het is namelijk niet de lucht die in brand staat maar de weidevogelstand. Aangestoken door het landbouwbeleid lijkt deze te verworden tot een hoopje zielige as zonder feniks.

De geur van vers gemaaid gras in deze periode van het jaar kun je het best vergelijken met die van een hevige brand. Alle hens aan dek. Onmiddellijk ingrijpen is noodzakelijk anders is het te laat en gaat alles verloren. Zo reageren de Grutto’s, Kieviten en Tureluurs ook. De rookmelders van de weide. Alarmerend omdat hun nesten en jongen worden verscheurd door de allesetende hongerige monden van enorme maaimachines. Wat achterblijft is een post-apocalyptisch groen slagveld waarin her en der een eenzame weidevogel staat te roepen om hulp. Ik kijk het met lede ogen aan terwijl de zon langzaam onder gaat en het vuur in de lucht gedoofd is. De koplampen van de gele moordmachines gaan aan. Licht in de naderende duisternis. Maar niet voor de weidevogels. Het maaien gaat door. Productie boven alles.

Juist deze productiehonger zorgt voor een waar slagveld onder de weidevogels. Zodra het gras gemaaid en gedroogd is, perst de volgende machine er kant en klare hooibalen van en begint het proces opnieuw. Grote gierwagens injecteren vervogels drijfmest, een soort hypergiftige cocktail van koeienstront en pis, in de kortgeschoren groene biljartlakens om er ook het laatste beetje leven, in de vorm van insectenlarven, regenwormen en andere bodemdieren, uit te persen. Geen eten meer voor de weidevogels dus, bij wie regenwormen een belangrijk deel van het dieet vormen. Wel lekker veel eiwitrijk gras, extreem goedkoop vlees, heel veel melk en een enorm stikstofprobleem. Tijd voor verandering en eerljike prijzen zou je zeggen. Niets is minder waar.

Afgelopen oktober zijn in Europees verband wederom honderden miljarden, 370 in de komende zeven jaar om precies te zijn, aan belastinggeld verspild. Voornamelijk aan subsidies binnen ons ‘Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid’. Na een hoop lange vergaderingen en slechte grappen werden alle mogelijke nieuwe, op duurzaamheid gerichte, subsidievoorwaarden van tafel geveegd door de Europese Commissie. Adviezen van wetenschappers om het huidige landbouwbeleid te hervormen werden, onder druk van de machtige landbouwlobby, resoluut afgewezen. Van verduurzaming zal de komende jaren dus absoluut geen sprake zijn. De productiviteit zal alleen maar worden vergroot. Niks biodiversiteit en milieu. Weg met kleinere, welwillende boeren. Schaalvergroting en industrialisering is het credo. De enorme macht van landbouwlobbyisten die hoe kan het ook anders, zelf enorme financiële belangen hebben bij het huidige beleid, werd eens te meer duidelijk.

Het is inmiddels bijna donker als ik de stad weer binnen fiets. Mijn telefoon trilt in mijn zak. Ik krijg een Whatsapp-bericht binnen via de ‘ Birding Basterds Claimgroep’. ‘Koereiger Soerendonk’ staat er in het scherm. Deze Whatsapp-groep bestaat uit 25 fanatieke jonge vogelaars die binnen een zelfverzonnen competitie strijden om eeuwige roem. Alle zeldzaamheden, van grofweg Roodhalsgans tot een nieuwe soort voor Nederland, leveren punten op. Degene met de meeste punten wint. Ik stop mijn telefoon terug in mijn zak en fiets verder. De geur van versgemaaid gras waait wederom mijn neus binnen. De gedachte dat ik, als er niets veranderd in het landbouwbeleid, ooit op mijn telefoon zal kijken en ‘Grutto’ met daarbij een plekvermelding op het scherm zie verschijnen dringt zich aan mij op. De weides staan in brand en we moeten heel snel beginnen met blussen.

Grutto ©Lars Buckx