De Drieteenstrandloper, een echte wereldreiziger

Regen en wind houden ons de afgelopen weken bezig in Nederland. De typische Nederlandse winter van de laatste jaren, weinig vorst of sneeuw en vooral veel regen en wind. De winter is niet mijn favoriete seizoen in Nederland, dus ik was blij dat reizen deze winter weer mogelijk is en ik net als de vogels kon gaan overwinteren in warmere oorden. Tijdens mijn verblijf in Colombia en Costa Rica afgelopen maanden was er eigenlijk niets dat mij deed terugdenken aan de koude en gure winter in Nederland. Behalve één ding. Als ik het strand op liep zag ik in de branding kleine stuiterballetjes met de golven mee heen en weer rennen. Drieteenstrandlopers!

Drieteenstrandloper ©Lennart Verheuvel

Iedereen kent ze wel, die kleine grijze bolletjes die met de golven op en neer rennen over het strand. Langs de hele kustlijn van Nederland is de Drieteenstrandloper een algemene wintergast. Maar niet alleen in ons land kan je ze zien, de Drieteenstrandloper is een echte wereldreiziger. Op Antarctica na kan je de Drieteenstrandloper op elk continent zien!

De vogelsoort broedt op Groenland, Spitsbergen, het noorden van Canada en Arctisch Rusland. In de winter is het daar donker en te koud voor de dieren om te overleven, vandaar dat ze zuidelijkere streken opzoeken. De vogels vliegen vanuit het noorden van Canada naar Zuid-Amerika tot de zuidpunt van Argentinië. De vogels van Groenland en Spitsbergen vliegen richting Europa, maar soms ook verder tot aan Zuid-Afrika. De vogels van Arctisch Rusland zijn helemaal topatleten: via de oostkust van Rusland en China vliegen ze naar Australië en zelfs Nieuw-Zeeland! Eigenlijk kan je de soort in bijna elk land met een kustlijn wel tegenkomen.

Verspreiding van de Drieteenstrandloper (rood = broedgebied, blauw = overwinteringsgebied) ©Birds of the World

Een Drieteenstrandloper weegt zo’n 50 gram. 50 gram! Niet alleen vliegen deze topatleten in het najaar soms ruim 15.000 kilometer naar het zuiden. Diezelfde afstand vliegen ze in het voorjaar weer helemaal terug! Waarom sommige vogels 'all the way' naar Zuid-Afrika vliegen, terwijl andere soortgenoten hier in Nederland blijven hangen en een stuk minder ver vliegen, is niet bekend. Je zou zeggen dat de vogels verder vliegen omdat ze daar makkelijker de winter doorkomen. Niets is echter minder waar.

Tijdens een recent onderzoek werden er ruim 5.000 Drieteenstrandlopers in de broedgebieden op Groenland, maar ook in de overwinteringsgebieden in Europa en Afrika van kleurringen voorzien. Met behulp van de kleurringen en vogelaars die de kleurringen aflazen en meldde, konden de vogels in de gaten worden gehouden. Uit het onderzoek bleek dat vogels die overwinterden in Engeland zo’n 87% kans hadden om de winter door te komen, terwijl bij vogels die in Afrika langs de kust van Mauritanië en Ghana overwinterden het overlevingspercentage 75% was.

Dus zie je in het najaar Drieteenstrandlopers op doortrek? Vertel ze dan vooral dat ze beter hier kunnen blijven en niet verder hoeven te vliegen!

Drieteenstrandloper met kleurringen ©Lars Buckx

We kennen de Drieteenstrandloper vooral als een wat saai gekleurde grijs/witte vogel. In de broedgebieden ondergaan ze echter een gedaantewisseling. Ze ruien naar een mooi kleurrijk verenkleed met een rode kop en keel, en ook rossige veren in de vleugel en op de rug. In het late voorjaar en het vroege najaar zijn deze kleuren soms al, of nog, enigszins terug te zien bij de vogels op de Nederlandse stranden.
Heel lang hoeven we het ook nooit te stellen zonder Drieteenstrandlopers. In mei zie je de laatste vogels hier nog op de stranden rondlopen terwijl in augustus de eerste vogels alweer terugkeren uit de broedgebieden. Soms vinden de dieren, met name de eerstejaars vogels, het zo gezellig in Nederland dat ze hier zelfs in de zomer blijven hangen. Met name in het Waddengebied zijn ze dan nog te zien.

Langs de rest van de Nederlandse stranden moeten we de komende weken nog maar even goed genieten van deze indrukwekkende wereldreizigers!

Drieteenstrandloper in bijna volledig zomerkleed ©Lars Buckx