Een Nijlpaard op het strand!

De eerste maanden van het jaar staan bekend als een goede tijd om het strand op te gaan. Door de stormen liggen de stranden regelmatig vol met allerlei aanspoelsels. Denk dan aan zeesterren, schelpdieren, krabben, maar ook fossielen.

Begin februari beleefde ik zelf één van de mooiste stranddagen in de afgelopen jaren: het was koud, waaide flink en regen was er in overvloed. Het strand oogde op het eerste gezicht vrij leeg, maar na een kilometer doemde er uit de mist een honderden meters lange schelpenbank op! De hoeveelheid fossielen die daarin lag, heb ik nooit eerder gezien op het strand. Zo lagen er tientallen wervels en botstukken van beenvissen, verschillende zoogdierbotten, waaronder een teenkoot van een Steppenwisent of Oeros en als topper van alles een vreemde kies...

Nijlpaardkies ©Arie Twigt

Zo’n kies had ik nog niet in mijn collectie, en het hele uiterlijk en kauwvlak deden een bijzondere soort vermoeden. Waarom? Het kauwvlak vertelt iets over van welk soort dier de kies afkomstig is. Zo hebben planteneters plooivormige kiezen, roofdieren knipkiezen en alleseters knobbelkiezen. Aangezien de gevonden kies er één met knobbels was, moest de soort dus gezocht worden tussen de alleseters. Door de aanzienlijke grootte, de vorm en wat details vielen soorten als Zwijn en Beer af, en bleef er eigenlijk maar één optie over: een Nijlpaard! 

Samen met een fossielenexpert wisten we uiteindelijk vanaf de foto’s het stuk te determineren als inderdaad afkomstig van een nog niet nader bepaalde soort Nijlpaard.
Even kort over Nijlpaarden in Nederland, want dat klinkt als een redelijk onmogelijke combinatie. Toch was dat duizenden jaren geleden niet het geval. Want behalve IJstijden hebben we hier ook zeer warme periodes gehad. In die tijd kwamen in ons land Nijlpaarden voor!

In het Pleistoceen kwamen er verschillende soorten Nijlpaarden voor. Te beginnen met zeer grote Nijlpaarden, de Hippopotamus antiquus. Deze dieren waren ongeveer twee keer zo groot als de Nijlpaarden die we nu kennen, met een lengte van bijna vijf meter, een hoogte van bijna twee meter en een gewicht van ruim 4000 kilo! In het Laat-Pleistoceen kwamen weer andere Nijlpaarden voor die ongeveer net zo groot waren als de huidige Afrikaanse Nijlpaarden, de Hippopotamus incognitus. Gezien de vindlocatie in Katwijk betreft mijn gevonden kies waarschijnlijk een kies van de laatstgenoemde soort Nijlpaarden.

Dit soort vondsten laten weer zien wat het strand is: verrassend en onvoorspelbaar. Zo kan je bij een strandexcursie opeens op een stuk van de Wolharige Mammoet stuiten, en dat is al meerdere malen gebeurd! Wil je meer leren over fossielen en misschien zelf wel een mooi fossiel vinden? Kijk dan eens bij mijn excursies: https://www.dagjeindenatuur.nl/arie-twigt/