Izabeltapuit op Vlieland!

Als je wel eens met ons mee bent geweest op excursie heb je ons vast wel gehoord over onze favoriete plek om vogels te kijken: Vlieland! Dit magisch mooie eiland ligt strategisch gelegen, als eerste land voor vogels die vanuit Scandinavië arriveren. Elk najaar bezoeken we het eiland op zoek naar dwaalgasten uit Siberië of het liefst zelfs Noord-Amerika. Onze week Vlieland was ook dit najaar weer erg succesvol, met onder andere de ontdekking van maar liefst 3 verschillende Raddes Boszangers!

Net als vorig jaar gidste ik na onze week op Vlieland nog een privé-excursie op het eiland voor onze vaste klanten Annemarij en Diederik. Vorig jaar was het een relaxt weekendje vogels kijken, maar dit jaar hebben we een doel: een zeldzame vogelsoort ontdekken! Dat is tenslotte waarvoor veel vogelaars in het najaar naar Vlieland komen.

Dag 1 - Vrijdag 14 oktober
Het weekend start vol verwachtingen. Het is vandaag rustig weer en de omstandigheden zijn perfect voor goede vogeltrek! Terwijl ik met de jongens met wie ik de hele week op Vlieland heb verbleven ons vakantiehuisje voor de laatste keer verlaat, fantaseren we over groepjes Siberische Boompiepers en Dwerggorzen. We staan al een uur voor zonsopkomst klaar op het duin bij het Posthuys, de beste plek op het eiland om vogeltrek te kijken. Gespannen wachten we tot de zon opkomt. We zien de sterrenhemel langzaam verdwijnen achter sluierbewolking en ook boven land wordt het wat heiig. Niet veel later, vlak voor zonsopkomst, staan we in dichte zeemist. We zien geen hand voor ogen, laat staan een vogel…

Diederik en Annemarij komen fris en fruitig het hotel uit, klaar voor de eerste dag van hun vogelavontuur. Gelukkig stelt Vlieland nooit teleur en wordt de eerste soort van het weekend een roepende Bladkoning! Een goed begin van het weekend met deze schaarse Aziatische doortrekker, zeker omdat het vorig jaar niet is gelukt ‘m te vinden. “Jullie eerste Bladkoning, dat wordt zuipen vanavond!” riep Arjan enthousiast. De spanning was van zijn gezicht af te lezen, want hij moet over enkele uren het eiland gaan verlaten en ik blijf nog ruim een week. En dat terwijl we nek-aan-nek staan in de zelfontdekcompetitie van de Birding Basterds. “We houden het rustig, morgen weer scherp” roep ik met een knipoog terug.

Terwijl Arjan en de rest van de groep terug naar het dorp fietsen, loop ik met Annemarij en Diederik het befaamde Bomenland in. ‘Het gaat een mooi weekend worden!’ beloof ik ze. De weersomstandigheden zijn goed en elk moment kunnen we die zeldzaamheid tegenkomen. Ik heb er zin in!

De mist trekt langzaam op en de trek komt alsnog op gang. Groepen van soms vele tientallen Koperwieken vliegen over het eiland. We lopen inmiddels door de Kroonspolders, een paradijs voor steltlopers. We kunnen mooi oefenen met de verschillen tussen Bonte Strandloper, Kanoet en Tureluur. Ook staan er nog enkele Lepelaars en zien we zowel de Kleine- als de Grote Zilverreiger. Zeker die laatste is best een leuke soort op het eiland. De soortenlijst neemt gestaag toe met zingende Cetti’s Zangers, foeragerende Oeverpiepers en een jonge Beflijster die zich tot op een tiental meters laat benaderen.

Op de dierenbegraafplaats zien we nog een laat Paapje. We sluiten de dag af met een blik over zee. Een onvolwassen Kleine Jager vliegt mooi zichtbaar achter de branding en ook soorten als Eider en Zeekoet kunnen we op de soortenlijst afstrepen. Terwijl we het duin weer aflopen komt er over de zeereep opnieuw een jager aangevlogen. Een lichte vorm Kleine Jager komt prachtig dichtbij langsgevlogen! Een mooi einde van deze eerste vogeldag op Vlieland.

Dag 2 - Zaterdag 15 oktober
De dag start vandaag opnieuw mistig, maar na het ontbijt trekt dit snel op. Het is rustig weer en de vogels besluiten massaal op trek te gaan. We fietsen naar de noordkant van het eiland waar we ons begeven op een snelweg van vogeltrek. De ene na de andere groep van tientallen Vinken komt roepend over ons hoofd gevlogen. We gaan even in de zeereep staan om dit prachtige fenomeen te aanschouwen en zien vanaf hier ook een adulte Jan-van-Gent vlak achter de branding zwemmen en twee Paarse Strandlopers op de blokkendam lopen.
Dan horen we een harde musachtige roep uit de stroom vinken. Een Grote Pieper! De vogel komt met zijn dikke buik en lange staart langs ons vliegen naar het oosten, tegen de stroom vinken in. Nog niet dé zeldzaamheid waar we naar op zoek zijn, maar wel een mooie start van de dag!

We fietsen verder naar camping Stortemelk, mijn favoriete vogelplek op het eiland. De camping is gelegen in het uiterste noorden van het eiland en is in deze tijd van het jaar bijna helemaal verlaten. Wat overblijft zijn prachtige hagen en velden waar trekvogels kunnen uitrusten en naar voedsel zoeken. Er zitten vandaag echter niet veel vogels, al zien we wel een mooie groep Vinken en Kepen. Na de camping afgespeurd te hebben lopen we terug naar onze fietsen en fietsen we over de camping verder naar de oostpunt van het eiland.

Waar we een uur geleden nog niets konden vinden op de camping, zit er nu toch een vogel langs het fietspad. Een Tapuit! Ik stap van mijn fiets om de vogel door mijn verrekijker te bekijken en zeg meteen tegen Annemarij en Diederik: “Dit zou wel eens een Izabeltapuit kunnen zijn!” Doelend op de lichte kleur van de vogel en de rechtopstaande houding.

Ik begin meteen foto’s te maken en zie steeds meer kenmerken die op Izabeltapuit passen. Als de vogel een stukje vliegt en ik enkele vluchtfoto’s kan maken blijkt de determinatie toch nog wat lastiger te worden: de vogel heeft een ongelukje gehad en mist zijn binnenste staartpennen. Normaal is juist het staartpatroon een goed kenmerk om een Izabeltapuit te determineren.
Ik stuur wat foto’s in verschillende appgroepen voor een second opinion en al snel wordt mijn vermoeden bevestigd: we staan hier naar een Izabeltapuit te kijken!

De Izabeltapuit is een broedvogel uit midden Azië, met een verspreiding van Turkije tot aan Mongolië. De soort overwintert op het Arabisch Schiereiland en in oostelijk Afrika zoals Kenia. Nederland ligt dus aardig uit de normale trekrichting. Het is dan ook pas de 20^e waarneming van deze soort in Nederland!
Super om zo’n bijzondere soort te ontdekken tijdens een excursie van Dagjeindenatuur.nl! En dat is niet het enige, dit is ook dé ontdekking waarmee ik Arjan inhaal in de zeldzaamhedencompetitie! “Ik sta weer eerste, deze soort is zeker 30 punten waard” zeg ik tegen Annemarij en Diederik. Vanavond kunnen we wél zuipen! ;-)

Zo spontaan als de vogel gekomen is, is hij ook weer verdwenen. Enkele vogelaars die zich op het eiland bevonden zijn toegesneld, maar de Izabeltapuit blijkt spoorloos… Gelukkig hebben we ‘m mooi kunnen zien en fotograferen.

Dag 3 - Zondag 16 oktober
De zon komt op vanuit de Waddenzee. Ook de laatste dag wordt een prachtige dag! Er staat wel een pittige wind, dus we starten de dag aan zee. Dat blijkt geen verkeerde keus, want met name Zeekoeten en Zwarte Zee-eenden vliegen regelmatig door ons beeld. Terwijl we naar de Jan-van-Genten op de horizon kijken komt er iets anders ons beeld ingevlogen: een keilende Grauwe Pijlstormvogel! Een bijzondere soort om te zien, helemaal als je bedenkt dat hij waarschijnlijk onderweg is naar zijn broedgebied in Nieuw-Zeeland!

Na het ontbijt fietsen we langzaam in de richting van het dorp, terwijl we af en toe een stuk bos aandoen. De bossen zijn op wat groepjes Goudhanen na vrij leeg. Al pikken we toch een late Grauwe Vliegenvanger mee in de Oude Kooi en zien we een Rouwkwikstaart en Noordse Kauw lopen op het Westerse Veld, vlakbij het dorp. Als we het dorp voorbij zijn en verder fietsen richting de jachthaven zie ik in mijn ooghoek een zangvogel over de Waddenzee vliegen. Ik zie door mijn verrekijker een bruine rug en opvallend witte stuit: het is weer een tapuitachtige! Ik maak wat foto’s en al snel valt er iets op: de vogel mist zijn binnenste staartpennen. Oftewel, het betreft de Izabeltapuit die we gisteren op Stortemelk ontdekten! De vogel probeert te landen maar wordt telkens opgejaagd door wandelaars en verdwijnt uiteindelijk in de richting van het dorp. Leuk om onze ontdekking aan de andere kant van het eiland terug te vinden!

We maken een wandeling rond de oostpunt van het eiland en zien naast verschillende Grijze Zeehonden en Drieteenstrandlopers ook nog enkele Boerenzwaluwen en Grote Sterns foerageren. Dan krijg ik een appje dat de Izabeltapuit weer is teruggevonden, op het Westerse Veld naast het dorp. Toch wel leuk om het weekend af te sluiten met nog een laatste blik op de Izabeltapuit, dus we besluiten naar het Westerse Veld te fietsen.

De Izabeltapuit foerageert rustig op het Westerse Veld en ziet er al een stuk fitter en actiever uit dan een dag eerder. Inmiddels zijn ook een stuk of 20 andere vogelaars vanuit verschillende hoeken van het eiland gearriveerd om de vogel te bekijken. Regelmatig vragen fietsers en andere voorbijgangers ons verbaasd wat er te zien is. Als ik ze vertel dat er een Izabeltapuit zit en het pas de 20^e keer is dat deze soort in Nederland te bewonderen is, stappen sommigen nieuwsgierig van hun fiets om de vogel door onze telescopen te bekijken.
De tapuit blijft hier nog tot in de avondschemering rondhangen en is de volgende dag spoorloos verdwenen. Een mooie afsluiter van dit prachtige weekend op Vlieland!