Roodhals excursie op Ameland

Een half uur voor de afgesproken verzameltijd rijd ik langs Holwerd onderweg naar de veerboot naar Ameland. Ik besluit nog even op de dijk te kijken en een blik over de kwelders te werpen. Hier jagen zes verschillende vrouw-type Blauwe Kiekendieven en komt ook een Smelleken langsvliegen richting het oosten. Terwijl ik terugloop naar mijn auto begint er ook een Blauwborst te zingen en vliegen er enkele Oeverpiepers en een Witgatje langs. Het wordt een mooie dag vandaag!

Als ik mijn auto parkeer in de veerhaven zie ik de eerste deelnemers al staan. Mooi op tijd is de hele groep compleet en stappen we de snelboot naar Ameland op, waar we binnen 20 minuutjes aanmeren. De elektrische fietsen staan al klaar en het avontuur kan beginnen!
De vele weilanden op Ameland zijn in de winter een magneet voor ganzen en we zien al snel groepen van duizenden ganzen, met name Rotganzen en Brandganzen. Tussen al die ganzen wordt het nog een hele zoektocht naar één van onze doelsoorten deze dag: de Roodhalsgans. Terwijl we naar de weilanden fietsen zien we een mooie man Zwarte Roodstaart bij een boerderij en komen er ook enkele Kramsvogels, Koperwieken en een Grote Lijster over ons heen vliegen naar het oosten. De vogels zijn onderweg naar hun broedgebied en na de stormachtige wind van gisteren zijn de trekomstandigheden vandaag een stuk beter. Ook komt er een paartje Grote Zaagbek overvliegen, een leuke soort voor het eiland.

Aangekomen bij de eerste weilanden vlak onder Buren zien we veel Goudplevieren, waaronder enkele vogels al in hun mooie zomerkleed. We horen baltsende Grutto's, Tureluurs en zien ook enkele Watersnippen. Overal waar we kijken zien we ganzen. Duizenden ganzen in gemixte groepen dicht opeen. Het lijkt zoeken naar een speld in een hooiberg om hier een Roodhalsgans tussen te vinden. Gelukkig word ik getipt door vogelaar Jaap Eerdmans die het hele weekend op het eiland is en net twee Roodhalsganzen had ontdekt. Dat maakt de zoektocht een stuk makkelijker, de Roodhalsganzen staan vlak langs de weg waar Jaap met zijn auto geparkeerd staat. De prachtig gekleurde ganzen laten zich hier mooi bekijken en fotograferen. Een lekkere start van de dag!

Roodhalsgans ©Lars Buckx

Met misschien wel de belangrijkste doelsoort al 'in the pocket' fietsen we naar de noordkant van het eiland. Langs de weg komen we een Grote Gele Kwikstaart tegen en als we door het bos fietsen zien we ook een groepje Kleine Barmsijzen. We fietsen door de duinen langs de noordkant van het eiland waar Veldleeuweriken ons tegemoet zingen en ik ook een geluid hoor dat ik vrijwel nooit hoor: zingende Wulpen! De Wulpen maken prachtige baltsvluchten en laten hun zang goed horen. 
Aan de noordkant van het eiland bevinden zich verschillende zoetwatermeren waar we op zoek gaan naar een andere doelsoort deze dag: de Roodhalsfuut. Vanaf het fietspad scannen we het water alvast met de telescoop en ontdekken we een paartje Zomertalingen en een groep Pijlstaarten. Er is ook een vogelkijkscherm waar je de vogels van dichtbij kan bekijken zonder ze te verstoren. Vlak voor het scherm zwemt een parel van een vogel: een zomerkleed Roodhalsfuut! De vogel laat zich prachtig bekijk in een kleed dat ik nog nooit eerder zag in Nederland, dus mijn dag is al helemaal goed! Terwijl we staan te genieten van de fraaie vogel komt er nog een tweede Roodhalsfuut aanzwemmen en beginnen ze zelfs te baltsen!

Roodhalsfuut ©Lars Buckx en baltsende Roodhalsfuten ©Marijn van Kempen

Baltsende Roodhalsfuten ©Jan Schenkel

Terwijl we staan te genieten van beide vogels zie ik een Smelleken aankomen die mooi langs ons komt vliegen naar het oosten, tussen de jagende Bruine Kiekendieven door. Voor sommige deelnemers twee nieuwe vogelsoorten bij elkaar: Smelleken en Roodhalsfuut! 
We fietsen verder door de duinen langs de noordkant, langs zingende Roodborsttapuiten een jagende Havik en twee Raven die al roepend overvliegen. We klimmen een hoog duin op waar we met de telescoop uitkijken over de Noordzee. We zien een tapijt van vele tientallen Zwarte Zee-eenden en ook een Roodkeelduiker dobbert in de branding. De Roodkeelduiker is helaas nog in winterkleed, anders had hij mooi in het rijtje met de Roodhalsgans en Roodhalsfuut gepast. Ook lopen er enkele Drieteenstrandlopers over het strand.
Vlak voor we naar de lunchplek gaan doen we nog een poging om de Hop te zien te krijgen op het vakantiepark waar hij al de hele winter overwintert, maar waar hij zich ook goed weet schuil te houden en weinig wordt gezien. Ondanks dat we het hele park overfietsen moeten wij ons ook scharen bij de groep vogelaars die deze opvallende vogel niet kan vinden... Dan maar naar de lunch, al kunnen we het niet laten om alvast een snelle scan met de telescoop over het Groene Strand te doen. Na de lunch gaan we deze plek goed uitkammen en door de telescoop zien we in de verte al enkele IJseenden zwemmen!

Wulp ©Maarten Meulemeesters en Zwarte Roodstaart ©Jan Schenkel

De vegetarische burgers bij Strandpaviljoen Ballum smaken goed en geven nieuwe energie voor een mooie strandwandeling. Het Groene Strand is enorm breed met begroeiing van zeekraal en helm, dat in de winter een foerageerplek is voor Strandleeuweriken en Sneeuwgorzen. Inmiddels is het al half maart en zijn de meeste wintervogels hier al weggetrokken. Maar wie weet wat we nog tegenkomen.
We lopen naar een meer dat is ontstaan op het Groene  Strand waar we met de telescoop de IJseenden hadden zien zwemmen. Terwijl we naar dit meertje lopen duiken er drie steltlopers voor ons op. Met het blote oog lijken het net Strandplevieren en met de kijker wordt dat vermoeden bevestigd: drie Strandplevieren! Een erg vroege waarneming van deze schaarse steltloper en ook een erg mooie soort om te zien met de roodbruine kopkapjes! Het is wat onze hobby zo leuk maakt, van die onverwachte verrassingen!

Strandplevieren op het Groene Strand ©Lars Buckx

Na de Strandplevieren mooi bekeken te hebben lopen we verder naar de IJseenden, die zich met zijn vieren mooi laten bekijken. Er zwemmen ook verschillende Eiders en langs de rand zien we een mooie groep Zilverplevieren en Bontbekplevieren. Voor de liefhebber doen we een kleine meeuwencursus, inclusief een Pontische Meeuw. Na het zien van de IJseenden blijft er eigenlijk nog één belangrijke doelsoort over voor enkele deelnemers: de Strandleeuwerik.
Met de vele zeekraalvelden en andere begroeiing op het Groene Strand, wordt het nog een aardige uitdaging om ze te vinden. Als ze er tenminste nog zitten en niet al naar de broedgebieden zijn vertrokken...
We besluiten in een brede linie door de begroeiing te gaan lopen om de kans op het zien van de Strandleeuwerik te vergroten. Dat houden we echter maar een meter of 10 vol: een mannetje Rouwkwikstaart gooit roet in het eten. Die wil iedereen wel even zien natuurlijk!
We lopen weer verder en speuren alles goed af, maar de Strandleeuweriken lijken onvindbaar. Ik sta op het punt de zoektocht maar op te geven, als ik opeens hoge piepende roepjes vanuit de lucht hoor: Strandleeuweriken! Ik zie twee vogels vliegen, maar als ik ze aanwijs zie ik er vanuit verschillende hoeken steeds meer bij de groep voegen en vliegen er uiteindelijk zo'n 15 Strandleeuweriken boven ons. Een deel van de groep landt vlak voor ons en laat zich uitgebreid bekijken terwijl enkele vogels ook een zandbad nemen. Nu is de dag helemaal geslaagd!

Strandleeuwerik en mannetje Rouwkwikstaart ©Jan Schenkel

We lopen terug naar onze fietsen bij het Strandpaviljoen en besluiten nog een laatste poging op het vakantiepark te doen, op zoek naar een opvallende oranje vogel met een kuif. Maar ook dit keer blijkt de zoektocht naar de Hop tevergeefs en komen we niet verder dan een mannetje Zwarte Roodstaart, enkele foeragerende Koperwieken en een Noordse Kauw.

Normaal staat de excursie op Ameland in het teken van ganzen afspeuren, maar omdat de Roodhalsgans zich zo snel liet zien hebben we eigenlijk nog nauwelijks naar ganzen gekeken. Voor we de veerboot terug opgaan besluiten we daarom nog even enkele groepen ganzen af te kijken. Ganzen zijn niet mijn favoriete vogelfamilie om naar te kijken, maar met het idee dat de Rotganzen die we zien nog verder gaan trekken naar mythische plekken als Nova Zembla en het noorden van Groenland zijn het eigenlijk toch wel hele interessante vogels!
In de eerste groep ganzen die we afkijken zien we meteen een bijzondere Rotgans: een Zwarte Rotgans! De vogel staat gelukkig vrij vooraan in de groep en laat zich goed bekijken en vergelijken met de gewone Rotganzen. De determinatie is nog niet zo makkelijk, maar met wat aanwijzingen lukt het de meeste deelnemers om de vogel goed te bekijken. Helaas voor de deelnemer die net wat lekkernij aan het uitdelen is, vliegt de groep ganzen spontaan op. 
Een deel van de groep gaat op wat verdere afstand weer zitten, maar de tijd begint ook te dringen om terug te fietsen naar de veerboot. Ik besluit de groep toch nog snel even te scannen om te kijken of ik de Zwarte Rotgans terug kan vinden. Helaas krijg ik 'm zo snel niet teruggevonden, maar krijg wel een andere bijzondere gans in beeld: een Witbuikrotgans!
De Witbuikrotgans is misschien wel nog lastiger te herkennen dan de Zwarte Rotgans van eerder en ook de afstand maakt het niet makkelijk. Met aanwijzingen als "onder de groene silo'" en "tussen die twee andere ganzen'" lukt het gelukkig de meeste deelnemers om ook de Witbuikrotgans te zien. Een mooie afsluiter van ons Ameland avontuur!

Zwarte Rotgans en Witbuikrotgans ©Lars Buckx

Op standje turbo fietsen we weer terug naar de veerhaven en stappen we de veerboot terug naar Holwerd op. Vanaf de boot zien we nog wat Eiders, Pijlstaarten en ook een Grijze Zeehond zwemt langs de boot. Weer aangemeerd in Holwerd besluiten we nog een toegift te doen vanaf de Waddendijk om te kijken of er misschien al een Velduil actief is. Met nog twee uur te gaan voor zondergang blijken we helaas te vroeg, maar zien we wel nog een Blauwe Kiekendief, Zwarte Ruiter en enkele Roeken. Zo komen we toch tot een aardig lange soortenlijst en een meer dan geslaagde dagexcursie!

Bekijk alle foto's van deze dagexcursie in ons online album: foto.dagjeindenatuur.nl/ameland23maart