Verrassingsact van de Velduil
Het is eind oktober en nog donker als ik plaats neem op de top van een duin ergens langs de kust bij Bloemendaal aan Zee. Ik ben niet eens de eerste want vanuit de schemer begroet Lars mij. Boven onze hoofden klinken de roepjes van Koperwieken, Zanglijsters en enkele Vinken. Een opwarmertje voor de show van vandaag. We hebben nog even tot het licht zal zijn en de voorstelling gaat beginnen. De wind komt uit het zuidoosten en het heeft vannacht niet geregend. Ideale omstandigheden voor een fenomeen dat zijn weerga niet kent. Wij hebben kaartjes op de eerste rij en de lucht rondom onze telpost is het podium. Ik heb het natuurlijk over de vogeltrek.
De vogeltrek is voor mij wat de zomervakantie is voor schoolkinderen. Zodra het voorbij is kijk je er alweer naar uit en hij kan niet lang genoeg duren. Vooral in de maand oktober voel ik mij als een kind in een snoepwinkel. De trek is in volle gang en elke minuut die ik buiten kan besteden is mooi meegenomen. Zeker op dit soort dagen, wanneer de weersomstandigheden ideaal zijn, is het ondoenlijk om binnen te blijven zitten. Inmiddels weet ik ook wel dat ik alleen mijzelf voor de gek houdt als ik toch zou proberen te werken. De afleiding is te groot. Je zou het FOMOB kunnen noemen. 'Fear Of Missing Out Birds'
Direct na zonsopkomst begint het geweld. Alsof na lang wachten de gordijnen van het podium eindelijk open gaan en de hoofdact begint te spelen. Ritmisch tikkende drumstokjes die de maat aangeven zijn vervangen door de constante roepjes van Vinken en Kepen en de lange, snerpende uithalen van overtrekkende Koperwieken zijn de elektrische gitaren. Met hun heldere en zuivere roepjes verzorgen langstrekkende Sijzen het achtergrondkoor en de ‘special effects’ zijn vandaag in handen van enorme wolken Spreeuwen die over onze hoofden in prachtige formaties naar het zuiden dansen. Groepjes Kramsvogels en Grote Lijsters laten hun gezellige roepjes tussendoor horen. De leden van onze favoriete band maken er een zinderende show van. Ik ben blij dat ik naar buiten ben gegaan.
Dan verschijnt de Velduil ten tonele. Als een verrassingsact komt ze plotseling laag vanuit zee aanvliegen en volgt vervolgens de contouren van het duin verder landinwaarts. Ik sta aan het duin genageld van zoveel schoonheid en souplesse. Alsof Doutzen Kroes zojuist op mijn blind date is verschenen. De prachtige gele ogen staren ons doordringend aan bij het voorbijvliegen en net zo plotseling als de uil verscheen is deze weer verdwenen. Deze adembenemend mooie uilen zijn echte wereldreizigers. Er zijn meldingen bekend van in Nederland geboren Velduilen die zich in Rusland hebben gevestigd en in de winter duiken Russische en Noord-Scandinavische Velduilen bij ons in Nederland op.
Dit voorjaar nog lag ik plat op mijn buik aan de rand van een akker met gras dat tot mijn middel kwam een Velduil te bewonderen. Tijdens een rondje vogels kijken vond ik er een die, in tegenstelling tot de meeste andere uilensoorten, overdag aan het jagen was. Aangetrokken door de hoge muizendichtheid en niet onder de indruk van mijn aanwezigheid vloog de uil in ruime banen laag over het veld terwijl hij continu zijn kop van links naar rechts draaide. Af en toe kwam hij geruisloos over mij heen gevlogen en draaide dan weer om het veld verder af te speuren.
Binnen een paar minuten zag ik de uil drie tot vier keer omlaag duiken, maar blijkbaar zonder iets te vangen. De vijfde keer was het raak. De uil verdween volledig in het hoge gras en kwam niet veel later met een muis in zijn klauwen weer tevoorschijn. Op zicht en waarschijnlijk grotendeels op gehoor had deze geweldenaar een muis gevangen in het manshoge gras. Op locaties met een muizenplaag zijn Velduilen binnen de kortste keren in behoorlijke aantallen te vinden. Precies de eerder genoemde extreem mobiele levensstijl en het daarmee gepaard gaande afleggen van enorme afstanden zorgt ervoor dat Velduilen deze locaties zo goed weten te vinden. Doe mij maar weer een muizenplaag deze winter want ik kan nooit genoeg krijgen van deze verrassingsact.
